Zgodnie z ROZPORZĄDZENIEM MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach do zadań psychologa należy:

1. Rozpoznawanie potencjalnych możliwości oraz indywidualnych potrzeb ucznia i umożliwianie ich zaspokojenia.
2. Prowadzenie badań i działań diagnostycznych, dotyczących uczniów, w tym, diagnozowanie potencjalnych możliwości oraz wspieranie mocnych stron ucznia.
3. Wspieranie ucznia z uzdolnieniami.
4. Diagnozowanie sytuacji wychowawczych w celu wspierania rozwoju ucznia, określenia odpowiednich form pomocy psychologiczno-pedagogicznej, w tym działań profilaktycznych, mediacyjnych i interwencyjnych wobec uczniów, rodziców i nauczycieli.
5. Organizowanie i prowadzenie różnych form pomocy psychologicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli.
6. Zapewnienie uczniom doradztwa w zakresie wyboru kierunku kolejnego etapu nauki.
7. Minimalizowanie skutków zaburzeń rozwojowych, zapobieganie zaburzeniom zachowania oraz inicjowanie różnych form pomocy wychowawczej w środowisku szkolnym i pozaszkolnym ucznia.
8. Wspieranie wychowawców klas oraz zespołów wychowawczych i innych zespołów problemowo-zadaniowych w działaniach profilaktyczno-wychowawczych, wynikających z programu wychowawczego szkoły.
9. Wspieranie rodziców i nauczycieli w rozwiązywaniu problemów wychowawczych.
10. Umożliwianie rozwijania umiejętności wychowawczych rodziców i nauczycieli.
11. Współpraca z pedagogiem szkolnym oraz instytucjami wspierającymi szkołę.

Zadania, o których mowa, są realizowane we współpracy z:

• Dyrekcją szkoły
• Rodzicami
• Nauczycielami i innymi pracownikami szkoły
• Nauczycielami i pracownikami innych szkół
• Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną
• Poradniami specjalistycznymi
• Innymi podmiotami, działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży

Opieka psychologiczno-pedagogiczna obejmuje:

• Działania diagnozujące trudności w nauce i zachowaniu.
  ( wczesne rozpoznawanie deficytów rozwojowych uczniów)
• Pomoc w rozwiązywaniu problemów uczniów i ich rodzin.
  (poradnictwo wychowawcze, opieka socjalna)
• Psychoedukacja i psychoprofilaktyka.
  ( profilaktyka uzależnień, zagrożeń w sieci, przemocy w rodzinie, złego dotyku, agresji)
• Wspomaganie nauczycieli w trudnych sytuacjach wychowawczych.

Celem pracy psychologa szkolnego jest działanie na rzecz prawidłowego rozwoju psychiki i osobowości uczniów, przy współpracy z pedagogiem szkolnym, wychowawcami oraz placówkami, które świadczą pomoc młodzieży i ich rodzinom.

Pomoc psychologiczna – spotkanie, rozmowa - próba znalezienia innego spojrzenia na sytuację, uporządkowanie myśli i uczuć, kreatywne szukanie rozwiązań, możliwość „wygadania" się w życzliwej i przyjaznej atmosferze.
Diagnoza psychologiczna - określenie potencjału, możliwości, predyspozycji intelektualnych, zawodowych, możliwość poznania siebie za pomocą testów psychologicznych.
Warsztaty i zajęcia psychoedukacyjne.
Pomoc mediacyjna i interwencyjna w sytuacji problemowej i kryzysowej w szkole, klasie.
Konsultacje z rodzicami i nauczycielami w celu wspólnego rozwiązywania problemów i polepszenia komunikacji.

• Czujesz, że nikt Cię nie rozumie,
• Nie potrafisz dogadać się z kolegami, rodzicami, nauczycielami,
• Masz kłopoty rodzinne,
• Chcesz porozmawiać o swoich problemach,
• Masz trudności z nauką, w kontaktach z innymi ludźmi
• Wiesz o problemach przyjaciół, ale nie wiesz, jak im pomóc,
• Chcesz podzielić się swoim sukcesem,
• Masz problem, z którym sam nie umiesz sobie poradzić
• Jesteś zainteresowany rozwojem własnego potencjału
• Zastanawiasz się nad tym jak budować dobre związki
• Doświadczasz sytuacji kryzysowej (śmierć, rozwód rodziców, choroba w rodzinie, przeprowadzka)
• Chcesz pogadać o tym, co Cię denerwuje
• Doświadczasz agresji ze strony kolegów lub sam jesteś agresywny
• Masz poczucie, że coś zagraża Twojemu zdrowiu, życiu, bezpieczeństwu
• Nie wiesz jakie studia wybrać i gdzie szukać pracy

• Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna nr 2
  ul. Siewna 23 d, tel. 12 415 69 68
• Krakowski Ośrodek Terapii
  ul. Miodowa 12, tel. 12 422 18 58
  (bezpłatna pomoc)
• Poradnia Zdrowia Psychicznego dla dzieci i młodzieży
  ul. Krowoderskich Zuchów 7, tel. 12 633 13 80
• Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej – Filia Nr 7
  al. J. Słowackiego 46, tel. 12 634 31 15
• Ośrodek dla Osób Dotkniętych Przemocą
  Oś. Krakowiaków 46, tel. 12 425 81 70 (całą dobę)
• Policyjny Telefon Zaufania – Powstrzymać Przemoc
  tel. 12 615 22 22 (całą dobę)
• Krakowski Telefon Zaufania – MOPS
  Tel. 12 413 71 33 (poniedziałek – niedziela 16:00 – 21:00)

Błędy wychowawcze

Błędy są rzeczą ludzką. Wszyscy je popełniamy. Błędy w dziedzinie wychowania popełniają nawet specjaliści od wychowania, czyli pedagodzy.

Ważne jest jednak, abyśmy mieli świadomość , że niektóre nasze zachowania, reakcje czy brak reakcji mogą mieć konsekwencje wychowawcze. Powinniśmy wiedzieć co jest błędem a co nim nie jest. Wiedza ta z kolei powinna nieść za sobą refleksję, czy mogę postępować unikając błędów wychowawczych, choć pierwsze pytanie powinno chyba brzmieć - czy chcę?

Czas na rachunek sumienia:

1. Nie mówimy dzieciom (lub zbyt rzadko), że są mądre, piękne, kochane, świetnie coś robią itp. Niektórzy tego nie potrafią - nie słyszeli tego od swoich rodziców, a niektórym wydaje się, że "zepsują dziecko".
2. Uwagi krytyczne przekazujemy zaś zbyt szybko i chętnie. Wydaje nam się, że to jest dobra metoda wychowawcza - wskazywanie błędów. I tak jest - na pewno, ale skuteczna będzie tylko wtedy, gdy pochwał będzie 2 razy więcej niż uwag krytycznych. Przecież dziecko - też człowiek, a który człowiek lubi słuchać krytyki? Spotkałam się z nazwą, tej techniki przekazywania krytyki - "sandwicz", albo po polsku "kanapka". Tylko wtedy jesteśmy przyjąć gorzką przecież i niesmaczną część (uwagi), jeśli obłożymy je umiejętnie w coś przyjemniejszego i smaczniejszego (informacje pozytywne). Zamiast więc mówić "Krzysiek, znowu zostawiłeś bałagan w swoim pokoju" - powiedzmy "Krzysiu, cieszę się, że tak fajnie bawiłeś się z kolegami, chyba muszą Cię bardzo lubić. Posprzątaj teraz swój pokój. Następnym razem zaproponuj kolegom wspólne sprzątanie - pójdzie wam szybciej".
3. Używamy drażniących zwrotów (jak w przykładzie powyżej) - zawsze, nigdy.. Są one zwykle krzywdzące, bo to nieprawda, że coś dziecko robi zawsze (źle), albo nigdy (dobrze). Może dzieje się tak często, wg nas pewnie zbyt często i stąd chcemy podkreślić jak bardzo nas to denerwuje - niestety efekt jest zupełnie inny. Atak zwykle wywołuje obronę, czasem w postaci również ataku. Nie mówimy (lub zbyt rzadko) - kocham cię, cieszę się, że jesteś, że mam ciebie itp I znowu, jak w punkcie pierwszym albo nie umiemy tak mówić, albo wydaje nam się to tak oczywiste, że nie potrzebne są deklaracje słowne. A jednak - są potrzebne.
4. Nie oglądamy z dziećmi bajek. Włączamy im telewizor, magnetowid i mamy "je z głowy". Nie rozmawiamy więc z dzieckiem o bohaterach i wydarzeniach, bo ich nie znamy. Nie wyjaśnimy więc, że w bajce jest fikcja, nie uspokoimy , gdy dziecko sie boi, bo nie rozumie akcji i co najważniejsze nie wiemy czy to co ogląda nasze dziecko to dobra, wartościowa bajka, czy animowany filmik o wątpliwych walorach. Niektóre bajki nie tylko nic nie wnoszą w życie dziecka, niczego nie uczą, nie dają pozytywnych wzruszeń, ale nawet są szkodliwe - UCZĄ AGRESJI, NIEWŁAŚCIWEGO SŁOWNICTWA I NAGANNYCH POSTAW.
5. Małemu tzn. 2 - 3 letniemu dziecku nie mówimy, że jakieś jego zachowanie jest niewłaściwe, bo wg nas i tak tego nie zrozumie, jest jeszcze zbyt małe itp. Dziecko bijące łopatką inne dziecko w piaskownicy nie dowiaduje się od niektórych rodziców, że to niewłaściwe zachowanie. Często rodzice nawet są dumni, że to jego dziecko bije a nie jest bite. Jest takie silne, zaradne itp. Spotkalam nawet uzasadnienie mądrej, wykształconej matki, że nie ma co ingerować, bo w piaskownicy panuje prawo dżungli.
6. Nie bronimy własnego dziecka, wtedy gdy oczekuje ono od nas wsparcia. Wracając do przykładu z piaskownicy. Jeśli to nasze dziecko jest popychane, zabiera mu się zabawki zdarza się, że jeszcze rodzic dokłada dziecku stresu, nie stając po jego stronie, nie mówiąc wprost, że to tamto dziecko zachowało się nieładnie. Czasami trzeba niestety wyręczyć rodzica małego agresora wyjaśniając mu, że jego zachowanie jest niewłaściwe. Pamiętam oczy zdumionego 2 latka, któremu wyjmowałam z ręki łopatkę, którą okładał w piaskownicy inne dziecko. I ulgę w oczach drugiej strony - dorosły mi pomógł - można tu bawić się bezpiecznie. Trudniej jest nam zająć obiektywne sytuacje, gdy sytuacje konfliktowe zdarzają się w szkole - z tej przyczyny, że zwykle nas przy nich nie ma. I co wtedy robimy, gdy dziecko opowiada nam nieprzyjemne zajście z kolegą czy z nauczycielem? Przekonujemy dziecko, że to na pewno jego wina! Jeśli to rzeczywiście jego wina, to zanim postawimy taki werdykt powinniśmy się najpierw lepiej rozeznać a jeśli to niemożliwe - nie oceniajmy sytuacji!
7. Nie potrafimy słuchać dzieci.
8. Nie wyznaczamy dzieciom granic, nie mówimy im NIE, z powodu źle pojętej miłości. Kiedy maluch próbuje kolejnego łyka piwa, kiedy popycha inne dziecko, kiedy starsze dziecko do nas lub innych zwraca się nieładnie - udajemy, że nie widzimy bądź nie słyszymy, ewentualnie reagujemy słabo, prosząco i NIEZDECYDOWANIE.
9. Bardzo dużo zakazujemy dzieciom. Czasami wprowadzamy niepotrzebne zakazy. Dlaczego malec nie może rozwinąć rolki papieru toaletowego? Nie szkodzi, że ona do tego nie służy. Zanim powiesz NIE, zastanów się dlaczego i czy warto? 30 groszy (jeśli super ładny i pachnący to złotówka) - a jaka zabawa, ile uciechy i wyobraźnia dziecka też pracuje.
10. Mówimy dzieciom NIC SIĘ NIE STAŁO - gdy się przewróci, uderzy itp - w dobrej intencji, ale jak musi czuć się dziecko, które odczuwa ból (nawet niewielki), przestraszyło się i jeszcze słyszy, że to nic! Lepiej powiedzmy - trochę boli, ale na pewno za chwilę przestanie, wiem, że się przestraszyłeś - ale jestem przy tobie itp.
11. Bywamy niekonsekwentni w postępowaniu wobec dzieci, nie szanujemy swego słowa, ulegamy dzieciom pod pretekstem, że to wyjątkowa sytuacja ( okłamujemy samych siebie) lub kiedy nie dajemy sobie rady ("dziecko wchodzi nam na głowę"); następnym razem będzie niestety gorzej, bo dzieci są mądre i szybko się uczą; każde odstępstwo od zasad bez omówienia tego z dzieckiem jest końcem istnienia w/w.
12. Traktujemy dziecko - jak dziecko, nie człowieka: z góry, nie na równych prawach z dorosłymi w wyrażaniu swoich emocji, swojego zdania; dziecko wyrasta w przekonaniu, że jest mało ważne (ono, jego zdanie i uczucia)
13. Widzimy w dziecku 7-my Cud Świata, jego zdanie, jego potrzeby są najważniejsze (dyskryminuje to resztę rodziny, prowokuje konflikty między pozostałymi a dzieckiem; dziecko ma poczucie, że jest w centrum uwagi wszystkich, może wykorzystywać swoją lepszą pozycję do dyktowania reszcie warunków i zasad współżycia rodziny, jednym słowem hodujemy egoistę i egocentryka) .Polecam w jednym z rozdziałów opis Zdrowej rodziny
14. Nie uczymy małych dzieci magicznych słów: Proszę, Przepraszam, Dziękuję oraz dzień dobry, do widzenia itp., a później nagle wymagamy od nich używania tych słów. Pamiętajmy jednak, że to są nawyki, które wymagają ćwiczeń i dużej ilości powtórzeń zanim staną się naturalnym zachowaniem człowieka kulturalnego. I pamiętajmy, że dzieci uczą się szybko i najskuteczniej przez naśladowanie.
15. Wyręczamy dziecko najpierw w samodzielnym jedzeniu, ubieraniu - bo my zrobimy to lepiej i szybciej. Starsze dzieci i młodzież wyręczamy w ich obowiązkach domowych.(Patrz punkt następny) Nie wyznaczamy i/lub niekonsekwentnie egzekwujemy wykonywanie prac na rzecz rodziny np. zmywanie naczyń, odkurzanie, sprzątanie własnego pokoju itp. Wymagamy jedynie, aby dziecko się uczyło. Wiemy jednak po sobie, że im więcej mamy obowiązków, tym lepiej organizujemy sobie czas. Poza tym jak nauczymy dziecko organizowania czasu jeśli nie ma ono żadnych obowiązków?
16. Stosujemy nieadekwatne kary (rzadziej nagrody) do uczynków dziecka.
17. W przypadku, gdy jest więcej dzieci w rodzinie karzemy dzieci starsze za złe uczynki rodzeństwa np. gdy opiekują się młodszym bratem/siostrą.
18. Zbyt często traktujemy swoje pociechy jak osoby dorosłe. Nie zważając na to, że rozum dziecka nie jest miniaturką dorosłego. Małe dziecko nie rozumie wielu rzeczy tak jak dorosły i należy wręcz zniżyć się do poziomu dziecka i do tego jak ono odbiera świat - bez naszych, przecież doświadczeń i wiedzy.

MAMO TATO IDĘ DO SZKOŁY !

Proszę przygotujcie mi miejsce do pracy i odrabiania lekcji oraz miejsce, gdzie położę tornister, książki, zeszyty. Proszę Was o ciszę, spokój i pogodną atmosferę w domu.

Gdy przychodzę ze szkoły do domu proszę:

1. zapytaj mnie, co było w szkole;
2. rozmawiaj ze mną często;
3. pochwal- za co można pochwalić, zgań- za co zganić trzeba;
4. pociesz mnie, kiedy spotyka mnie niepowodzenie;
5. ustal ze mną godzinę, o której mam siadać do odrabiania lekcji, ale zostaw mi trochę wolnego czasu;
6. przypomnij mi, jeśli zapomnę o umówionym czasie usiąść do odrabiania lekcji;
7. posiedź trochę przy mnie, kiedy będę odrabiać lekcje;
8. nigdy na mnie nie krzycz, bo ja wtedy przestaję zupełnie rozumieć;
9. sprawdź- czy wszystko mam w tornistrze, co jest na następny dzień potrzebne do szkoły;
10. porozmawiaj o mnie z moją Panią, ale nie uskarżaj się na mnie;

WASZE DZIECKO

Rodzice!

Jeśli wydaje się Wam, że Wy lub Wasze dziecko macie spore braki, w którejś z niżej wymienionych dziedzin, to zajmijcie się nią szczególnie. Rozważcie pomoc specjalisty (pedagoga, psychologa lub nauczyciela)

1. Świadomość własnych uczuć i uczuć innych ludzi.
2. Okazywanie empatii i zrozumienia punktu widzenia innych osób.
3. Pozytywne radzenie sobie z impulsami emocjonalnymi i behawioralnymi.
4. Nastawienie na realizację pozytywnych celów i planów.
5. Wykorzystywanie pozytywnych umiejętności społecznych w relacjach międzyludzkich.

IQ a EQ

• IQ - to inteligencja umysłowa, racjonalne myślenie - czyli rozum.
  Wysoki iloraz inteligencji umysłowej nie zapewnia szczęścia w życiu, nie gwarantuje sukcesu. Kiedy emocje stają się zbyt silne, inteligencja umysłowa często okazuje się bezużyteczna.
• EQ - to inteligencja emocjonalna, efektywne zarządzanie emocjami - czyli serce.
  Warunkiem harmonii, szczęścia i sukcesu jest współdziałanie: serca (EQ - inteligencji emocjonalnej) i rozumu (IQ - inteligencji umysłowej)

IQ i EQ to tandem sukces

JAK SOBIE PORADZIĆ Z AGRESJĄ U DZIECI. PORADNIK DLA RODZICÓW Dieter Krowatschek
WAM 2005
Autor przedstawia przykłady i najczęstsze formy agresywnych zachowań u dzieci oraz wyjaśnia ich przyczyny. Proponuje różnorodne metody, pozwalające na doraźne radzenie sobie z dziecięcą i młodzieńczą agresją.

KIEDY DZIECI SĄ AGRESYWNE Arndt Stein
Poradnik dla rodziców i wychowawców, JEDNOŚĆ – Kielce 2003
Postawy rodzicielskie i styl wychowawczy ma istotny wpływ na kształtowanie się osobowości dziecka. Proponowana książka opisuje różnorodne przejawy dziecięcej agresji, a także sposoby radzenia sobie z nimi.

KRZYCZEĆ, BIĆ, NISZCZYĆ Joachim Rumpf
Agresja u dzieci w wieku do lat 13, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne – Gdańsk – 2003
Nie każde zachowanie agresywne jest przemocą. Gdzie leży granica pomiędzy nimi oraz jak radzić sobie z przejawami dziecięcej złości, czytelnik dowiaduje się z omawianej pozycji.

JAK POMÓC ZASTRASZONEMU DZIECKU Sarah Lawson
Poradnik dla rodziców i wychowawców, JEDNOŚĆ 2006
Przemoc wśród najmłodszych to poważny problem, którego nie wolno bagatelizować. Autorka uświadamia czym jest agresja, kim jest agresor, a kim ofiara, jakie czynniki kształtują obie postawy oraz jak można skutecznie z nimi walczyć, by agresja i przemoc nie miały nad młodymi ludźmi władzy.

RODZICU, PRZECZYTAJ RAZEM ZE SWOIM DZIECKIEM

NIE KŁÓĆMY SIĘ JUŻ! Reider Katja
Opowiadania, które pomogą pogodzić się dzieciom, JEDNOŚĆ 2005
Przy zawiązywaniu przyjaźni pojawiają się sytuacje konfliktowe, prowadzące do sprzeczek pomiędzy rówieśnikami. Jak je w prosty sposób rozwiązywać, podpowiadają opowiadania zawarte w tej książeczce.

ŚWIETNY ZE MNIE DZIECIAK! Christine Adams, Robert J. Butch
O poczuciu własnej wartości, Edycja Św. Pawła 2003
Poczucie własnej wartości jest podstawą prawidłowego rozwoju osobowości dziecka. Proponowana publikacja jest wspaniałą propozycją do wspólnej lektury, pogłębiającej więź pomiędzy dzieckiem a rodzicem.

SZKOŁA MOŻE BYĆ FAJNA! Michaelene Mundy
Edycja Św. Pawła 2003
Szkoła to podstawowe środowisko, mające wpływ na zachowanie dziecka. Od relacji jakie nawiązuje w niej, zależy nie tylko jego samopoczucie oraz poziom osiągnięć edukacyjnych, ale także rozwój jego osobowości i wrażliwości. Autorka daje młodemu czytelnikowi praktyczne wskazówki, pozwalające rozwiązać szkolne problemy. Promuje wizerunek szkoły jako miejsca przyjaznego dla dziecka.

KIEDY PANI ZŁOŚĆ PRZYCHODZI Z WIZYTĄ Erika Meyer – Glitza
Terapeutyczne opowiadania dla impulsywnych dzieci, JEDNOŚĆ – Kielce 2004
Niejednokrotne wybuchy złości, ataki buntu są wynikiem frustracji i braku umiejętności komunikowania się. Opowiadania zawarte w książce są próbą przeobrażenia wewnętrznej agresji w cenną energię życiową.

NAUCZ SIĘ OPANOWANIA I KONCENTRACJI dr Kathleen G. Nadeau, dr Hellen B. Dixon
Poradnik dla dzieci z ADHD i ich rodziców, wychowawców i pedagogów
Seria: TA KSIĄŻKA CIĘ ROZUMIE, Wydawnictwo Euro – Edukacja, Warszawa 2006
Często przyczyną zachowań agresywnych są różne zaburzenia. Jednym z nich jest ADHD. Proponowana książka jest wyjątkowa, ponieważ koncentruje się na dziecku i napisana jest z jego perspektywy widzenia świata i myślenia o nim.